Rozwój mowy dziecka to fascynujący proces – każde dziecko rozwija się w swoim tempie, jednak istnieją pewne etapy i kamienie milowe, których brak powinien zwrócić uwagę rodzica. Warto wiedzieć, kiedy obserwacja zamienia się w działanie, czyli – kiedy warto umówić się na konsultację z logopedą.
Poniżej znajdziesz listę sygnałów alarmowych, które mogą świadczyć o potrzebie wsparcia specjalisty.
Niemowlę (0–1 rok)👶
Już w pierwszym roku życia można zauważyć, jak dziecko przygotowuje się do mówienia.
Warto skonsultować się z logopedą, jeśli:
- dziecko nie reaguje na dźwięki i głos rodzica,
- nie gaworzy (czyli nie powtarza sylab jak „ma-ma”, „ba-ba”),
- ma problemy z ssaniem, połykaniem lub żuciem,
- często się krztusi lub „wypluwa” jedzenie,
- wydaje się ciche, nie wchodzi w wokalną interakcję z dorosłym.
Maluch (1–3 lata)🧒
To czas intensywnego rozwoju mowy – pierwsze słowa, potem zdania, coraz lepsza komunikacja.
Zgłoś się do logopedy, jeśli:
- dziecko nie mówi żadnych słów po ukończeniu 18. miesiąca,
- w wieku 2 lat nie łączy słów w proste zdania,
- nie rozumie prostych poleceń (np. „daj mi piłkę”),
- ma trudność z naśladowaniem dźwięków lub gestów,
- nadmiernie się ślini po pierwszym roku życia,
- ma ograniczony kontakt wzrokowy lub nie reaguje na swoje imię.
Starsze dziecko (3–6 lat)👧
W wieku przedszkolnym mowa staje się coraz bardziej złożona – dziecko opowiada, pyta, bawi się słowami.
Wizyta u logopedy jest wskazana, gdy:
- dziecko zniekształca głoski, pomija je lub zamienia („sapa” zamiast „szafa”),
- w wieku 4 lat nie wymawia większości głosek poprawnie,
- ma trudność z płynnym mówieniem (np. powtarza sylaby, „zacinanie się”),
- mówi zbyt cicho, nosowo lub niewyraźnie,
- ma problem ze zrozumieniem dłuższych poleceń,
- unika mówienia lub wydaje się sfrustrowane, gdy nie jest rozumiane.
Dziecko w wieku szkolnym🏫
Nawet jeśli dziecko mówi płynnie, mogą pojawić się trudności wpływające na naukę czytania i pisania.
Warto rozważyć konsultację, jeśli:
- ma problemy z analizą i syntezą słuchową (np. trudność z rozróżnianiem głosek),
- myli podobnie brzmiące słowa lub głoski,
- czyta bardzo wolno, z błędami,
- nieprawidłowo artykułuje głoski mimo wcześniejszej terapii,
- ma niską motywację do wypowiedzi lub unika czytania na głos.
Dlaczego nie warto czekać?🩺
Wczesna diagnoza i terapia logopedyczna to klucz do skutecznej pomocy. Im wcześniej rozpoczniemy działania, tym szybciej dziecko nadrobi trudności.
Logopeda nie tylko „uczy mówić” – wspiera również rozwój komunikacji, słuchu fonemowego, motoryki narządów mowy, a często także emocji związanych z mówieniem.
Nie każda różnica w rozwoju mowy oznacza problem, ale lepiej sprawdzić niż żałować, że się zwlekało.
Konsultacja logopedyczna nie zobowiązuje do długiej terapii – może być jedynie profilaktycznym spotkaniem, które rozwieje Twoje wątpliwości i pomoże Ci wspierać dziecko w domu.
Jeśli czujesz, że Twoje dziecko „mówi inaczej”, rozwija się wolniej lub ma trudność z komunikacją – to już dobry moment, by odwiedzić logopedę. Czasami wystarczy jedno spotkanie, by zyskać spokój i konkretne wskazówki.
